της Μιράντας Λυσάνδρου
Μεγάλη μέρα ξημερώνει στις 18 Νοεμβρίου για το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας. Μετά από 30 χρόνια φαγούρας και δαπανηρών περιπετειών, το Κέντρο Ελέγχου Πτήσεων Λευκωσίας θα αρχίσει να προσφέρει αεροναυτιλιακές υπηρεσίες από τις νέες του εγκαταστάσεις.
Ανήμερα της γιορτής του Αγίου Πλάτωνα του Μεγαλομάρτυρα, τον οποίο οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας της Κύπρου θα πρέπει να τιμούν δεόντως απ’ εδώ και μπρος, η εναέρια κυκλοφορία στο FIR Λευκωσίας θα τυγχάνει ελέγχου από το control room του υπερσύγχρονου κέντρου που στήθηκε μετά από χίλια ζόρια στην Κοκκινοτριμυθιά.
Το τελευταίο προαπαιτούμενο για τη μεταστέγαση ήταν η παραλαβή του γερμανικού συστήματος επικοινωνιών κόστους €2,5 εκατ., το οποίο μέχρι τον περασμένο Ιούλιο παρουσίαζε σοβαρές τεχνικές αστοχίες.
Αλέξης Βαφεάδης, Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
«Με μεγάλη χαρά μπορούμε να πούμε ότι έχει παραληφθεί το σύστημα τηλεπικοινωνιών. Αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα, αντί ναυάγιο έχουμε μία επιτυχία. Αναμένουμε εντός του Νοεμβρίου να είμαστε σε πλήρη λειτουργία στο χώρο αυτό».
Χάρης Αντωνιάδης, Προϊστάμενος Υπηρεσιών Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας
«Η μεταφορά έχει ξεκινήσει. Θα γίνει σταδιακά, θα καταγράφονται τυχόν προβλήματα, θα επιλύονται, μέχρι να φτάσουμε σε ένα σημείο ώριμο που μπορούμε να πούμε ότι μπορούμε να μεταφερθούμε πλήρως στον συγκεκριμένο χώρο. 18 Νοεμβρίου υπολογίζουμε να παρέχουμε υπηρεσίες από το χώρο εδώ, ορισμένα τρίωρα την ημέρα, με μεταφορά υπηρεσιών το βράδυ προς την Ακρόπολη, ούτως ώστε να έχουμε μια σιγουριά ότι όλα θα παν καλά».
Από το Lefco στο Θαλής μια 20ετία δρόμος
Χρειάστηκαν τρεις ολόκληρες δεκαετίες μετά την απόφαση για εκσυγχρονισμό των κυπριακών υπηρεσιών αεροναυτιλίας, απόφαση που λήφθηκε το 1995, το όλο πρότζεκτ να πάρει σάρκα και οστά. Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν πολλά και σκανδαλώδη.
Το LEFCO, το σύστημα ελέγχου πτήσεων που παραγγέλθηκε το 2003 για €18 εκατ. δεν παραλήφθηκε ποτέ. Το 2012 τερματίστηκε η σύμβαση με την ιταλική εταιρεία κατασκευής του.
Το κτήριο του νέου Κέντρου Ελέγχου στην Κοκκινοτριμυθιά ολοκληρώθηκε το 2009 και μέχρι σήμερα παρέμενε επί της ουσίας ανενεργό με μόνη δραστηριότητα τις εκπαιδεύσεις των ελεγκτών στο νέο, ισπανικό σύστημα ελέγχου πτήσεων, με την επωνυμία ΘΑΛΗΣ, που παραγγέλθηκε το 2019. Ο λόγος που λήφθηκε η απόφαση να παραγγελθεί ήταν η πτώση της οροφής στο υφιστάμενο Κέντρο Ελέγχου στην Ακρόπολη εν ώρα εργασίας. Παραλήφθηκε το 2022, αλλά χωρίς το νέο σύστημα επικοινωνιών δεν μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία. Το δε νέο κτήριο που κόστισε πέραν των €16 εκατ. παρουσίαζε αστοχίες και χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να ανακαινιστεί και κονδύλι ύψους €3,5 εκατ.
Από τον Νοέμβριο και μετά οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας θα μπορούν να υπερηφανεύονται ότι λειτουργούν σε ένα υπερσύγχρονο κτήριο αντάξιο της βαρυσήμαντης δουλειάς από πλευράς ασφάλειας πτήσεων που επιτελούν.
Χάρης Αντωνιάδης, Προϊστάμενος Υπηρεσιών Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας
«Ο χώρος έχει σχεδιαστεί, μπορώ να πω με ορίζοντα 20ετίας. Ο κύριος χώρος θα μπορεί να φιλοξενήσει 10 τομείς ελέγχου, με την προοπτική επέκτασης»
Συν οκτώ τομείς το εφεδρικό σύστημα. Αυτή τη στιγμή οι υπερπτήσεις στο FIR Λευκωσίας υποχρεώνουν τον κ. Αντωνιάδη να ανοίγει μέχρι και έξι τομείς ελέγχου. Με τόσους είχαμε βγάλει και τη μεγάλη αύξηση της αεροπορικής κίνησης του 2023, που ξεπέρασε κατά 5% το ρεκόρ όλων των εποχών του 2019. Μάλιστα γα πρώτη φορά χωρίς καθυστερήσεις, ένα αιώνιο πρόβλημα για την Πολιτική Αεροπορία της Κύπρου. Αυτή η εξέλιξη μας έβγαλε και από τη μαύρη λίστα του Eurocontrol.
Μηδενικές καθυστερήσεις στο FIR Λευκωσίας
Χάρης Αντωνιάδης, Προϊστάμενος Υπηρεσιών Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας
«Δεν έχουμε καθυστερήσεις το 2024, όμως η κίνηση λόγω των γεγονότων στη Γάζα έχει μειωθεί κατά 12% από το 2023. Αναμένεται η κίνηση να ανακάμψει στα επίπεδα του 2023 το 2030. Που πιστεύω θα υπάρχει πλήρης επάρκεια σε εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό για να αντεπεξέλθουμε».
Όντως πρόκειται για ένα σύγχρονο κτήριο που επιβεβαιώνει ως αρχιτέκτονας και ο Υπουργός Μεταφορών. Το control room είναι επενδυμένο με ξύλο από όπερα ώστε η ακουστική να είναι τέλεια, ενώ ο φωτεινός θόλος δημιουργεί εξαιρετικές συνθήκες φωτισμού.
Χάρης Αντωνιάδης, Προϊστάμενος Υπηρεσιών Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας
«Αυτό που μας προσφέρει ο νέος χώρος είναι ένα χώρο ευχάριστο, να αυξήσουμε την παραγωγικότητα τ, να νιώθει καλά ότι βρίσκεται σε ένα ευπρεπές εργασιακό περιβάλλον, το οποίο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα απ’ όλη την Ευρώπη, με μοντέρνο εξοπλισμό, με δυνατότητες επέκτασης, άρα από τώρα και στο εξής έχουμε τις βάσεις για να αναπτυχθεί η υπηρεσία μας σε ευρωπαϊκά πλαίσια και ρυθμούς».
Βεβαίως, μετά από τόσα χρόνια περιπέτειας είναι το λιγότερο που θα μπορούσε να γίνει. Η Κύπρος πάντως θα παρουσιάσει και μία πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία, καθώς το υφιστάμενο κτήριο θα παραμείνει λειτουργικό για να μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες αν καταστεί ανάγκη ως κέντρο ελέγχου διαφυγής.
Τα ανοικτά μέτωπα της πολιτικής αεροπορίας
Άλλο ένα ζήτημα που χρονίζει και παραμένει ανοικτό μέτωπο για το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας είναι η ανεξαρτητοποίηση του Τομέα Εναέριας Κυκλοφορίας και η μετατροπή του σε κρατική εταιρεία. Όπως σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Ζήτημα που στην Κύπρο συζητείται εδώ και δεκαετίες.
Αλέξης Βαφεάδης, Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
«Κινούμαστε με τη βοήθεια του Eurocontrol προς την κατεύθυνση ίδρυσης της εταιρείας. Δεν έχουμε φτάσει στο τέλος, υπάρχουν θέματα που πρέπει να δούμε ακόμα, αλλά ελπίζουμε σύντομα να έχουμε απτά αποτελέσματα».
Η μελέτη που εκπονεί το Eurocontrol θα πρέπει να αξιολογηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών υπό την αίρεση του οποίου είναι και τα συμφωνηθέντα σε σχέση με τα ωφελήματα των ελεγκτών που θα εγκαταλείψουν το καθεστώς του δημοσίου υπαλλήλου για να γίνουν ημιδημόσιοι υπάλληλοι.
Η σύσταση Τσολάκη που 19 χρόνια μετά την Helios παραμένει στα συρτάρια
Ο εκσυγχρονισμός του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας δεν τελειώνει όμως εδώ. Το αεροπορικό ατύχημα της Helios το 2005 είχε αναδείξει με τον πιο τραγικό τρόπο τη γύμνια του. Έκτοτε έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου, μία όμως σημαντική σύσταση της τότε Κυπριακής Επιτροπής Αεροπορικών Ατυχημάτων και Συμβάντων που είχε ενσωματωθεί στο πόρισμα Τσολάκη για μετατροπή του Τμήματος σε Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας παρέμεινε στα συρτάρια.
Αλέξης Βαφεάδης, Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
«Είναι μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει με τη διευθύντρια του Τμήματος, η οποία μας έχει παρουσιάσει όλα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα».
Τα πλεονεκτήματα από τη μετατροπή του Τμήματος σε Αρχή παρατίθενται στο τελευταίο παράρτημα του πορίσματος Τσολάκη. Είναι η ευελιξία στη λήψη αποφάσεων, η οικονομική ανεξαρτησία και η αναβάθμιση των επιπέδων ασφάλειας πτήσεων. Ήταν μία άκρως σημαντική σύσταση δεδομένου ότι το πόρισμα επέρριπτε εμμέσως ευθύνες για το ατύχημα στο Τμήμα, λόγω οργανωτικών ελλείψεων αναφορικά με την ασφάλεια πτήσεων που το εμπόδιζαν να φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις του.
Μόλις προ ολίγων ετών η Μονάδα Ασφάλειας Πτήσεων είχε καταφέρει να ξεπεράσει τα γραφειοκρατικά γρανάζια και να προσλάβει προσωπικό, πιλότους και μηχανικούς αεροσκαφών. Προσωπικό που δεν φτουρά καθώς το διεκδικούν οι αεροπορικές εταιρείες με μισθό πενταπλάσιο απ’ ότι λαμβάνει με το καθεστώς του δημοσίου υπαλλήλου. Ως αποτέλεσμα εκεί που η Μονάδα Ασφάλειας Πτήσεων κατάφερε να είναι πλήρης από προσωπικό, αυτή τη στιγμή έχει τεράστια ελλείμματα.
Ανάγκη ευελιξίας προκύπτει και για την Εποπτική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας η οποία έχει εννέα κενές θέσεις που εκκρεμούν από το 2016. Κάποιες από αυτές είχαν προκηρυχθεί, δεν είχαν όμως συγκεντρώσει κανένα ενδιαφέρον, ειδικά αυτές που είχαν ως απαραίτητο προσόν να είναι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, αφού η κλίμακα εισδοχής είναι η Α8 με €1700 αρχικό μισθό, ενώ οι ελεγκτές μπορεί με τις υπερωρίες να λαμβάνουν τα τριπλάσια.
Αλέξης Βαφεάδης, Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
«Έχουμε να ανταγωνιστούμε τον ιδιωτικό τομέα ο οποίος προσφέρει πολύ περισσότερα εισοδήματα απ’ ότι μπορεί το δημόσιο να προσφέρει. Συνεπώς, για μας είναι βαρύνουσας σημασίας η ευελιξία για τον τομέα αυτό. Για αυτό ξεκινούμε και το βλέπουμε ως θέμα προτεραιότητας διότι θέλουμε να εξασφαλίσουμε αυτή την ευελιξία».
