Την ανάγκη περαιτέρω εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης συζήτησαν την Τρίτη πολιτικοί και εμπειρογνώμονες σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τίτλο «Χτίζοντας συνέργειες για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης».
Στην εν λόγω συζήτηση που έλαβε χώρα στο Αμφιθέατρο «Κωνσταντίνος Λεβέντης» στη Λεβέντειο Πινακοθήκη συμμετείχαν η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, ο Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου της Αυστρίας, Βόλφγκανγκ Σομπότκα (ο οποίος πραγματοποιεί διήμερη επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο), ο Υπουργός Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού και ο Καθηγητής Εκτίμησης Κινδύνου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, Γιώργος Μπούστρας.
Οι ομιλητές αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την ανάγκη εφαρμογής μιας ολιστικής στρατηγικής σε επίπεδο ΕΕ, υπό το πρίσμα και του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και του Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Ανατολική Μεσόγειο.
«Περιμένουμε περισσότερα από την ΕΕ. Είμαστε η πρώτη χώρα που λαμβάνουμε παράνομους μετανάστες και αναμένουμε τη στήριξη της ΕΕ», είπε η κ. Δημητρίου σημειώνοντας την ανάγκη προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Επεσήμανε επίσης την αναγκαιότητα οι άνθρωποι που λαμβάνουν άσυλο να ακολουθούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος δικαίου στις χώρες που φιλοξενούνται.
Η Πρόεδρος της Βουλής είπε ότι συζήτησε και κατ’ ιδίαν με τον κ. Σομπότκα το μεταναστευτικό ζήτημα και την ανάγκη αποχαρακτηρισμού κάποιων ζωνών στη Συρία ως ασφαλείς περιοχές.
Η κ. Δημητρίου επεσήμανε την ανάγκη η ΕΕ να κάνει περισσότερα πράγματα λέγοντας ότι «χρειαζόμαστε μια ολιστική προσέγγιση για το θέμα των μεταναστών», ενώ έκρουσε και τον κίνδυνο της ανόδου του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.
Παράλληλα, η κ. Δημητρίου εξήρε τον ρόλο της διπλωματίας στις προσπάθειες οικοδόμησης συνεργειών για την καλύτερη αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων στη βάση της κοινής ευθύνης και της αλληλεγγύης.
Ο κ. Σομπότκα δήλωσε από πλευράς του ότι στέκεται στο πλευρό της Κύπρου λέγοντας ότι η Αυστρία δέχθηκε ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μεταναστευτικές ροές από την Ουγγαρία και την Τσεχία και αργότερα από άλλες χώρες.
Μιλώντας για τις σημερινές προκλήσεις του μεταναστευτικού ζητήματος είπε ότι «πρέπει να σκεφτούμε σε βάθος χρόνου πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πραγματικά κρίσιμο θέμα, επειδή δεν το έχουμε δει». Υπέδειξε ότι από τη μια πλευρά υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που λέει ότι «είναι ανθρωπιστική μας υποχρέωση» και από την άλλη πλευρά μια ομάδα που λέει ότι «οι κοινωνίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν αλλάξει».
Ο κ. Σομπότκα αναφέρθηκε στα προβλήματα ενσωμάτωσης των μεταναστών στις κοινωνίες λέγοντας ότι «πέραν του 30% των παιδιών στη Βιέννη που είναι μετανάστες δεν μιλούν τη γερμανική γλώσσα οπόταν είναι δύσκολη η ενσωμάτωση». Δήλωσε ότι θα πρέπει να εξευρεθεί μια μόνιμη στρατηγική γι’ αυτό το θέμα σημειώνοντας ότι έχει δει μουσουλμάνους που ενσωματώθηκαν (στην κοινωνία) που στέλνουν τα παιδιά τους σε σχολεία καθολικών για να μαθαίνουν καλύτερα γερμανικά.
Ακόμη αναφέρθηκε και στην κλιματική μετανάστευση λέγοντας ότι θα πρέπει να γίνουν επιστημονικές μελέτες γι’ αυτό το τόσο σημαντικό θέμα.
Ο Υπουργός Εσωτερικών δήλωσε από πλευράς του ότι η Κύπρος βρισκόταν κάτω από έντονες μεταναστευτικές πιέσεις λόγω και της εγγύτητάς της με τη Μέση Ανατολή. Υπέδειξε ότι «συνολικά από το 2015 έως το 2023, έχουμε υποδεχθεί πέντε φορές περισσότερους παράτυπους μετανάστες από οποιαδήποτε άλλο κράτος-μέλος πρώτης γραμμής».
Ο κ. Ιωάννου προέβη σε ανάλυση των μέτρων που έλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών για ολιστική αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστευτικών ροών λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι δόθηκε έμφαση στην προσπάθεια μείωσης των αφίξεων, στην προσπάθεια αύξησης των επιστροφών, στη βελτίωση των εγκαταστάσεων φιλοξενίας και στην επιτάχυνση της εξέτασης των αιτήσεων των αιτητών ασύλου.
Παράλληλα, είπε ότι το 95% των μεταναστών έρχονταν από την Πράσινη Γραμμή -κάτι που τώρα άλλαξε- αφού δόθηκε περισσότερος έλεγχος στις αφίξεις από την Τουρκία. Δήλωσε ακόμη ότι πρόσφατα η Κυπριακή Δημοκρατία προέβη σε διαβήματα προς τον Ευρωπαϊκό Φορέα για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, σχετικά με «πανεπιστήμια» στα κατεχόμενα, τα οποία παραχωρούν «φοιτητικές θεωρήσεις» σε υπηκόους τρίτων χωρών, κυρίως Αφρικανών, που στη συνέχεια αιτούνται άσυλο στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Είπε ακόμη ότι για τη μείωση των μεταναστευτικών ροών έγιναν εκστρατείες ενημέρωσης στο Καμερούν, το Κονγκό και τη Νιγηρία, ενώ δήλωσε ότι δίνεται έμφαση στις εθελοντικές επιστροφές των μεταναστών.
Ο Υπουργός Εσωτερικών επεσήμανε την ανάγκη για προστασία των συνόρων της ΕΕ λέγοντας ότι «η Frontex πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή». Μίλησε επίσης και για την ανάγκη για επανεξέταση του καθεστώτος περιοχών στη Συρία σημειώνοντας ότι «έπειτα από 13 χρόνια, τα δεδομένα και οι συνθήκες στη Συρία έχουν αλλάξει».
Από πλευράς του ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι «θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι μέχρι τώρα δεν υπήρξε μια ολιστική προσέγγιση για το μεταναστευτικό από πλευράς ΕΕ» σημειώνοντας ότι η άνοδος της ακροδεξιάς στις τελευταίες Ευρωεκλογές έστειλε μήνυμα σε αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις στην Ευρώπη. Αναφέρθηκε στις ρίζες του μεταναστευτικού φαινομένου σημειώνοντας ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές σε πολλαπλά επίπεδα.
Αναδεικνύοντας τα προβλήματα της μετανάστευσης στην Κύπρο, ο κ. Δαμιανού δήλωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο στις κατεχόμενες περιοχές και υπάρχουν θέματα με την Πράσινη Γραμμή.
Μίλησε επίσης για την ανάγκη πολιτικών συμπερίληψης γι’ αυτούς που μένουν νόμιμα στην Κύπρο, ούτως ώστε να γίνουν κομμάτι της κοινωνίας και να αποφευχθεί η εγκληματικότητα. Δήλωσε ακόμη, ότι θα πρέπει να υπάρξουν αποτελεσματικές πρακτικές για τη μετεγκατάσταση και τον επαναπατρισμό των μεταναστών, ενώ έκρουσε τον κίνδυνο της εμπορίας γυναικών και παιδιών.
Ο κ. Μπούστρας, δήλωσε ότι το μεταναστευτικό ζήτημα είναι ένα σημαντικό θέμα το οποίο «δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί, αλλά ξέρουμε ότι έχει συνέπειες σε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο».
Αναφέρθηκε επίσης στην κλιματική αλλαγή και τον κίνδυνο να υπάρξουν κλιματικοί μετανάστες στο μέλλον. «Δεν θα είναι μόνο πολιτικοί ή οικονομικοί αλλά και περιβαλλοντικοί οι λόγοι της μετανάστευσης», είπε.
Επανέλαβε ότι θα πρέπει να υπάρχουν πολιτικές συμπερίληψης, ενώ επεσήμανε την ανάγκη της καταπολέμησης των ψευδών ειδήσεων οι οποίες, όπως είπε, ενδυναμώνουν τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά.
Η συζήτηση διεξήχθη στην παρουσία φοιτητών που κάνουν την πρακτική τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στο πλαίσιο προγράμματος της Βουλής.
