Συγκλονίζει με τη δύναμη της ψυχής της η Πόλυ Γρηγορά, η οποία με αφορμή τη 10η Οκτωβρίου, που έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, παραχώρησε συνέντευξη στο AlphaNews.Live και μίλησε μεταξύ άλλων τόσο για τη δική της προσωπική εμπειρία, όσο και για τη σημασία της ευαισθητοποίησης του κόσμου. Η Πόλυ Γρηγορά φέρει τον τίτλο “expert by experience” και “mental health empowerment advocate”, καθώς πρόκειται για ένα άτομο το οποίο έχει πάρει τη δική του βιωματική εμπειρία και την έχει μετατρέψει σε «όπλο» με στόχο ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα που αφορούν τους ψυχικά πάσχοντες.
«Πέρασα μερικές τραυματικές παιδικές εμπειρίες, άλλαξα 7-8 σχολεία στη ζωή μου, κάτι που δεν βοήθησε καθόλου την ψυχολογία μου. Πριν από 32 χρόνια, ξεκίνησα ψυχοθεραπεία. Κατάλαβα πως δεν ήταν αρκετό για να έχω μια σταθερή συναισθηματικά ζωή. Πριν από 15 χρόνια, άκουσα για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο μου τη λέξη “ψυχίατρος”. Έπαθα ένα μεγάλο σοκ…».
Η Πόλυ Γρηγορά πήγαινε σε ψυχίατρο στην Ελλάδα κάθε τρεις εβδομάδες, μέχρι να σταθεροποιηθεί. Με τον καιρό, άρχισε να βλέπει μια σταθερότητα τόσο στη ζωή της, όσο και στης οικογένειάς της. Όταν μιλάμε για ψυχικές ασθένειες, πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είναι μόνο ο ασθενής που περνά το Γολγοθά, είναι και η οικογένεια, εξήγησε.
«Πολλές φορές στην Ελλάδα πήγαινα μόνη μου και ήταν ένα πολύ δύσκολο ταξίδι. Προσπαθούσα πολλές φορές να το καλύψω μέσα μου, ότι πάω να δω φίλους, αλλά είναι δύσκολο να λες “μπαίνω σ’ ένα αεροπλάνο και πάω στον ψυχίατρο”. Όταν είδαμε πως έπρεπε να πάρω έναν σταθεροποιητή, αφού η ομοιοπαθητική αγωγή δεν ήταν αρκετή, αντέδρασα αρκετά, είπα πως δεν θέλω να πιώ χημικό φάρμακο. Αμέσως όμως είδα διαφορά, άρχισα να γίνομαι πιο σταθερή κι έγινα πιο δεκτική».
Οι τρεις βδομάδες έγιναν τέσσερις και στα 10 χρόνια έγινε δίμηνο. Οι στιγμές που πέρασαν όμως μέχρι τότε, ήταν πάρα πολύ δύσκολες.
«Θυμάμαι φορές που έφευγα από το γιατρό και στις αρχές ειδικά έκανα κακές σκέψεις, ένιωθα τόσο μόνη μου, τόσο σε απόγνωση, αν θα γίνω ποτέ καλά, αν θα είμαι σωστή σύζυγος, μητέρα, πόσο απογοήτευσα τους πάντες με τη συμπεριφορά μου, με τα σκαμπανεβάσματά μου. Τώρα που πέρασε ο καιρός και τα σκέφτομαι, αναρωτιέμαι πώς κατάφερνα να κάνω κάποια από εκείνα τα ταξίδια. Το έκανα για την οικογένειά μου, δεν μετανιώνω. Το κάθε βήμα, χαίρομαι που το έκανα, γιατί κατάφερα να είμαι εδώ».
Στίγμα στην ψυχική υγεία
Η Κύπρος, σύμφωνα με την κα Γρηγορά, δεν έχει μάθε ακόμη να διαχειρίζεται το θέμα των ψυχικών ασθενειών. Αρκετοί άνθρωποι, αδυνατούν να κατανοήσουν πως όταν αναφερόμαστε σε έναν ψυχικά πάσχοντα, δεν μιλάμε πάντα απαραίτητα για ένα άτομο που χρειάζεται νοσηλεία ή φαρμακευτική αγωγή.
«Όλες τις ασθένειες, ακόμα και τον καρκίνο πλέον, πάνω κάτω τις αποδεχόμαστε και τις λέμε με τ’ όνομά τους. Το θέμα των ψυχικών ασθενειών, ακόμη δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε στην Κύπρο. Δεν βοηθά το ότι είναι αόρατες ασθένειες. Μπορεί να είσαι απέναντι σ’ έναν άνθρωπο που να περνά μια κατάθλιψη ή κάποιο άλλο πρόβλημα και να μην μπορείς να το αναγνωρίσεις. Δεν υπάρχει οπτική επαφή με την ασθένεια, το στίγμα αυτό είναι, το ότι είναι αόρατο και δυσκολεύεται ο κόσμος να το διαχειριστεί λόγω της άγνοιας».
Ο κόσμος δεν έχει εκπαιδευτεί, λέει η κα Γρηγορά, με αποτέλεσμα όταν ακούει για έναν ψυχικά πάσχοντα, αμέσως να υπάρχει μέσα στο μυαλό του μια «τεράστια ταμπέλα» που αναφέρει πως αυτό το άτομο «ανήκει στο Νοσοκομείο ή στην Ψυχιατρική Κλινική Αθαλάσσας».
«Πρέπει ο κόσμος να εκπαιδευτεί και να μην το δαιμονοποιεί, σαν κοινωνία να μπορούμε να στηρίξουμε άτομα σαν εμένα που βιώνουν ένα τεράστιο πρόβλημα. Πολλά άτομα βιώνουν εκτός της ασθένειας και τη μοναξιά, είναι φορές που τους απομονώνει η κοινωνία ή ακόμα και η ίδια τους η οικογένεια».
Τι πρέπει ν’ αλλάξει στην Κύπρο
Αρχικά σύμφωνα με την κα Γρηγορά, είναι σημαντικό το να βγαίνουν προς τα έξω όχι μόνο τα αρνητικά, αλλά και τα θετικά. Το να καταλάβει ο κόσμος, ακόμα και κάποιος που μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία στο Νοσοκομείο ή στην Ψυχιατρική Κλινική Αθαλάσσας, πως δεν ήρθε το τέλος του κόσμου. Πως θα πάει για να πάρει βοήθεια.
«Σίγουρα χρειάζονται βελτιώσεις. Όμως αυτό έχουμε, μ’ αυτό πρέπει να δουλέψουμε. Δεν πρέπει να βάζουμε ταμπέλες, πρέπει να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους που είτε είναι είτε θα χρειαστεί να πάνε εκεί».
Πάντως σημαντικό είναι και το ν’ αυξηθούν τα ραντεβού στο ΓεΣΥ, καθώς όπως δήλωσε η κα Γρηγορά, δεν έχει όλος ο κόσμος την οικονομική δυνατότητα να πληρώνει έξτρα κι ούτε μπορείς να του «καθορίζεις» το πόσο καιρό έχει «για να γίνει καλά». Την κα Γρηγορά παρακολουθεί πλέον ένας ιδιώτης γιατρός του ΓεΣΥ στην Κύπρο, με την ίδια να σημειώνει πως υπάρχουν εξαιρετικοί ψυχίατροι, που μπορεί κάποιος να πάει για να πάρει τη βοήθεια που χρειάζεται χωρίς να νιώθει άβολα, καθώς έχουν τα προσωπικά τους γραφεία και δεν στεγάζονται στα νοσοκομεία.
Την ίδια ώρα, επισημαίνει πως χρειάζονται περισσότερες ομιλίες από άτομα με βιωματικές εμπειρίες, που να βγαίνουν προς τα έξω και να μιλούν.
«Ο κόσμος έχει ανάγκη να βλέπει και να ακούει άτομα με προσωπικές εμπειρίες, δεν είναι εύκολο αλλά δίνει δύναμη στον άλλον κι αυτό είναι που χρειαζόμαστε σαν κοινωνία. Οι ψυχικά πάσχοντες είναι φυσιολογικοί άνθρωποι σαν εμάς, απλά μπορεί να πίνουν ένα διαφορετικό φάρμακο από εμάς, αυτό πρέπει να καταλάβουμε. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις το πρόβλημα, να το αποδεχτείς και να παίρνεις τη φαρμακευτική σου αγωγή, σε οποιαδήποτε ασθένεια. Το δύσκολο είναι η αποδοχή από τον ίδιο τον ασθενή κι από τον περίγυρό του. Υπάρχουν εύκολες και δύσκολες μέρες, αλλά όταν βλέπεις την ποιότητα ζωής που μπορείς να έχεις, όταν βλέπεις φως στο τέλος του τούνελ, αξίζουν τα πάντα».
Πώς αντιμετωπίζουμε έναν ψυχικά ασθενή;
Αρκετός είναι ο κόσμος που ακόμα και σήμερα, ανησυχεί για το τι θα πει ο περίγυρός του, με αποτέλεσμα να νιώθει ντροπή και να κλείνεται στον εαυτό του. Πώς αντιμετωπίζουμε λοιπόν έναν ψυχικά ασθενή, με τρόπο που να μην τον κάνουμε να νιώσει διαφορετικός; Η απάντηση σύμφωνα με την κα Γρηγορά, είναι απλή. Τον αντιμετωπίζουμε με τον ίδιο τρόπο που θα συμπεριφερόμασταν σε οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο, καθώς δεν διαφέρει. Εξάλλου, οφείλουμε να σεβόμαστε τα δικαιώματα και το χώρο όλων των ανθρώπων ανεξαιρέτως, κατέληξε.
Θέλοντας να στείλει το δικό της μήνυμα, φανερά συγκινημένη, η Πόλυ Γρηγορά τόνισε πως ο κόσμος πρέπει να καταλάβει πως δεν είναι ντροπή να ζητήσει βοήθεια και πως όπως κι εκείνη, έτσι κι αυτοί, μπορούν να τα καταφέρουν.
